Één beslissing kan de armoede verminderen en de bedrijven zuurstof geven.

Met de groeiende armoede (schande dat dit nog bestaat in onze uitkeringsstaat, met zijn duizenden regeltjes), de toenemende werkloosheid (o.a. door robotisering maar ook door de toenemende complexiteit van onze maatschappij) en de gevolgen van Corona moet er dringend iets gebeuren en liefst een eenvoudige maatregel die voor iedere Belg van toepassing is. Niet een hoop kleine maatregelen die opgeteld ook een fortuin kosten, maar die zeker niet efficiënt zijn en ook niet altijd bij de juiste mensen terechtkomen.

Ook onze democratie is in direct gevaar. Thomas Paine zei het al: “Wanneer de burgers geen of onvoldoende inkomen hebben dan kunnen ze de democratie niet dragen.” Misschien is dit wel de verklaring dat er meer voor extremen gekozen wordt. Mensen zoeken naar eenvoudige oplossingen en die vinden ze bij partijen met simpele kreten, aan de buitenkant van het politiek toneel. Compromissen zijn zo complex en moeilijk te verstaan voor de doorsnee burger met weinig interesse voor het politiek toneel.

Zou het niet fantastisch zijn indien we met één beslissing de armoede kunnen verminderen en tegelijkertijd de bedrijven zuurstof geven? Zou zo’n maatregel bestaan?
Bekende koppen hadden er al een idee over; Thomas More schreef erover in 1516, Bertrand Russel schreef erover in 1930, F.A. Hayek deed het in 1944. Meer recent schreven Milton Friedman erover in 1962 en John Kenneth Galbraith in 1960. Al deze mensen en nog vele anderen waren het erover eens dat mensen met geldgebrek ongelukkig zijn en misdaden plegen om te eten. Hun oplossingen waren verschillend, maar we kunnen er uit leren.

Geef iedere Belg (liever nog iedere Europeaan) 222 € per maand. Dit bedrag wordt verdeeld door middel van een soort voedings- en kleding debetkaart (zoals de maaltijdcheque nu). Hiermee kan men dan in de eigen regio (land? provincie?) aankopen doen voor voeding (geen alcohol) en kleding. Door het besteedbaar te maken in de eigen regio wordt het ook een stimulans voor de lokale handel.

Maaltijdcheques en ecocheques worden afgeschaft als betaalmiddel voor bedrijven (niet langer een vorm van loon geven zonder belastingen of sociale bijdrage).
Aangezien ook het kindergeld hierdoor kan afgeschaft worden is een vereenvoudiging van de administratie. Wel blijft het noodzakelijk om jaarlijks in september een studietoelage te geven die de schoolkosten moet dekken (dus geen max factuur meer).

Praktisch gesproken wordt het loon van werknemers en ambtenaren met dit bedrag verminderd. Dit verminderd de loonkost voor de werkgever en zal dus zuurstof geven aan de bedrijven. Maar op lonen en pensioenen onder de 1500 € wordt dit niet in mindering gebracht, maar gewoon toegevoegd.

Om de essentiële beroepen, die zo belangrijk zijn geweest in de corona-tijd, te belonen wordt dit bedrag ook bij hen niet afgetrokken van hun loon.

De grote vraag blijft natuurlijk: Wie zal dat betalen? Misschien is het beter om eens te kijken wat alle kleine maatregelen samen zouden kosten, inclusief de relanceplannen.

Nog beter zou het zijn mocht de EU deze maatregel invoeren, wat een echte sociale daad van Europa zou zijn. Mocht het niet lukken in de EU dan kan de ECB misschien met helikoptergeld een boost geven aan onze economie.

Men zou dit kunnen zien als een opstap naar een basisinkomen, ik noem het liever een eerste stap naar een Basis Behoeften Budget. Ik ben me ervan bewust dat deze oplossing voor onze politici te eenvoudig is en maak me dus geen illusie dat dit ook gerealiseerd kan worden.