Europa staat op een kruispunt
In juni 2015 loofde het progressieve Franse tijdschrift Marianne de Britten als een voorbeeld voor de rest van de Europese Unie. ‘De huidige problemen in de Europese Unie zijn fundamenteel en de neoliberale Europese verdragen die de natie-staten doen afbrokkelen en hen verhinderen democratisch te functioneren, verdienen dringend een echt democratisch debat en waar nodig een heronderhandeling.’
Peter Coy (chef economie van Bloomberg Businessweek) denkt dat het Europese project blaam treft, aangezien het een hersenspinsel is van kosmopolitische elites … die zichzelf boven alle Europeanen beschouwen. De elites zijn in een hogere versnelling dan hun eigen volk gegaan, dat minder “Europees” was dan zijzelf, en dat is vandaag de dag nog zo. Uit een EU-enquete eind mei 2018 blijkt dat 63% van de Spanjaarden zeer gehecht is aan hun eigen stad of dorp. Slechts 49% voelt zich zeer verbonden met zijn land, en slechts 10% met de EU. Lokale gevoelens van loyaliteit in Spanje zijn sinds 2010 toegenomen, terwijl nationale en continentale gevoelens van verbintenis juist zijn afgenomen.
“We will have to create an avant-garde … We could have a Union for the enlarged Europe and a Federation for the avant-garde.”
Jacques Delors (Parijs, 20 juli 1925), Frans politicus
Laten we doen wat Jacques Delors voorstelde: de EU van vandaag splitsen in 2 verschillende eenheden. Een federatie voor diegenen die de avant-garde willen zijn en over verdere integratie willen nadenken en stilaan uitwerken. Daarnaast moet er een Economische Ruimte worden gecreëerd, in feite een vrijhandelszone maar met hoge democratische eisen.
Iets nieuws bouwen begint meestal met het afbreken van bestaande dingen. Zo moet er een einde komen aan al die verschillende samenwerkingen zoals Raad van Europa, Schengen zone, EU, Europese Commissie en Eurozone zoals ze nu bestaat, European Economic Area, de Europese Vrijhandelsassociatie om de belangrijkste te noemen.
Montesquieu schreef al een hele tijd geleden dat de afzonderlijke delen van een federatie altijd klein moeten zijn, om dichtbij de burger te staan. Wij moeten niet streven naar de Verenigde Staten van Europa maar naar een Europese Federatie, bestaande uit veel kleine regio’s.
“We verenigen geen staten, we maken mensen één.”
Jean Monet, de vader van Europa
Wanneer krijgen we politici die visie durven ontwikkelen en niet op korte termijn denken? Welke politieker gaat leiderschap vertonen zonder over te slagen tot autocratisch leiderschap? In de Europese politieke arena is het moeilijk om beslissingen te nemen en al zeker als het over de toekomst gaat. De Europese instellingen verdedigen een bepaald economisch model (een globaal kapitalisme) en drukken dit door zonder rekening te houden met de burgers van de landen van de Europese Unie.
Vernieuwing, welvaart en duurzaamheid nastreven, een echt milieubeleid moeten leiden naar een democratisch Europa, dat een voorbeeld wil zijn voor de rest van de wereld. Omgekeerd is het zo dat een verbetering van de democratie vernieuwing, welvaart en duurzaamheid zal doen ontstaan.
Wat moet Europa doen?
- Europa moet niet de macht overnemen van de lokale parlementen.
- Europa zou op democratische manier moeten bestuurd worden.
- Europa moet ervoor zorgen dat de democratie en de mensenrechten in al zijn lidstaten werken en dat dit leidt tot een betere samenleving (economisch en sociaal) in alle deelnemende landen
Dit moet een samenwerking zijn van landen die bereid zijn om verregaande samenwerking op te zoeken. Als het nodig is kan dit beginnen met enkele landen, die reeds de stap naar regio’s of deelstaten gezet hebben zoals Duitsland en België. Het meest ideale zou zijn dat alle landen van de Eurozone meedoen, maar dit vereist het afgeven van bepaalde bevoegdheden aan de Europese Federatie. Volgens het principe van de subsidiariteit zijn dit alleen die bevoegdheden die grensoverschrijdend zijn zoals de Euro of Milieu. Enkel op die manier kan er een echt beleid gevoerd worden op die bepaalde bevoegdheden. Een echt monetair beleid kan er pas komen als dit in één hand is en niet verspreidt over de ministers van de deelnemende regio’s. Het is evident dat die Europese Ministers verantwoording moeten afleggen aan het Parlement.
Schengen en de Euro zouden beperkt blijven tot de leden van de Europese Federatie. Burgers van de lidstaten die het verdrag hebben ondertekend hebben geen visum nodig om binnen de Europese Federatie te reizen. Ook zijn dit de echte buitengrenzen van de Federatie. De andere regels van de huidige Schengenzone zouden uiteraard geldig blijven voor de landen van Europese Federatie maar niet langer voor andere landen.
Een Europese Federatie
Dat dit momenteel heel utopisch is hoef je mij niet te vertellen. Dat dit alleen maar gerealiseerd kan worden in een langzaam en geleidelijk proces is duidelijk. Het zal tijd vragen want er is niet zoiets als een Europees volk. Wel zijn er veel regio’s die samen een beleid kunnen voeren en de Europese Federatie creëren. Wel moeten we politici vinden die van een utopische visie een realiteit kunnen en willen maken.
Een eerste stap daar naartoe zou zijn dat elk deelnemend land (zeker de grote landen) hun land zouden organiseren zoals Duitsland of Zwitserland met een grote onafhankelijkheid voor de regio’s of deelstaten. Ik hoop vurig dat België als eerste het voorbeeld geeft, zeker omdat Brussel de hoofdstad van Europa is. We zijn het verplicht aan onze status.
De tweede stap is het afschaffen van de nationale staten en het omschakelen naar een Europese Federatie van regio’s. De regio’s behouden een grote zelfstandigheid, maar hebben beslist om bepaalde beleidsdomeinen Europees aan te pakken. De Europese Federatie moet samenvallen met de Eurozone en Schengenzone.
Spijtig voor mensen die graag programma’s zien over koningen en prinsen, want die moeten verdwijnen in deze nieuwe Europese Federatie. Ze moeten dan maar kijken naar programma’s over de jetset, de rijken der aarde waartoe de koningen behoren. Vast en zeker ook interessant om volgen.
Economische Ruimte
De Economische Ruimte (vervanger van de huidige EU Commissie) moet een uitgebreide ruimte scheppen waar economisch samengewerkt wordt maar waar tevens zekerstelling moet zijn van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten. Deze economische ruimte moet niet beperkt worden tot Europa, maar er moet wel voldaan worden aan bepaalde voorwaarden om toe te treden, zeker niet à la carte.
De ER heeft tot doel de vrije handel in industriële goederen tussen de deelnemende landen te bevorderen en daarmee bredere doelstellingen te verwezenlijken: duurzame groei, volledige werkgelegenheid, hogere productiviteit en een rationeel gebruik van hulpbronnen. Er moet steeds gewerkt volgens de rechtssystemen van de deelnemende landen, regio’s of deelstaten; dus geen ISDS – Investor State Dispute Settlement, geen eigen zakenrechtbanken waarin bedrijven staten en wetten kunnen aanklagen voor ‘oneerlijke concurrentie’.
Vrijhandelsverdragen mogen niet gaan over minder controle op leefmilieu-normen, voedselveiligheid, sociale rechten, slechtere arbeidsomstandigheden, lagere lonen, vage arbeidscontracten zonder garanties op werk.
De ER wordt democratisch gecontroleerd door een parlement of beter nog door de deelparlementen van de deelnemende regio’s, met een stemrecht evenredig aan de bevolkingsaantallen van de deelnemende regio’s.
Naast de economische doelstellingen is het de taak van de ER om de democratie, de rechtsstaat en mensenrechten veilig te stellen. Dus geen verdragen met landen die de democratie geweld aandoen zoals Rusland of Turkije.
Bevoegdheden van de Europese Federatie
We moeten eens een keertje moedig zijn en beslissen welke beslissingen beter (want grensoverschrijdend) op Europees niveau gebeuren, welke op regio niveau (want gemeente overschrijdend) en welke op lokaal niveau.
De deelstaten van Duitsland hebben eigen grondwetten, parlementen en regeringen. Anders dan in niet-federalistische landen hebben de deelstaten in Duitsland veel lokale bevoegdheden. Ze hebben ook invloed op de federale bestuurslaag: de Bondsraad, die de deelstaatregeringen vertegenwoordigt, beslist mee over veel federale wetten. In Duitsland zijn de overheidstaken in principe zaak van de deelstaten, tenzij de Grondwet bepaalde taken aan het federaal niveau heeft opgedragen. Dit is een goed voorbeeld van subsidiariteit dat beter door alle landen in Europa zou worden toegepast.
Welke bevoegdheden kunnen beter naar het Europese niveau gaan, omdat ze onmogelijk op te lossen op het lagere niveau? Volgens Martin Schulz zou het goed zijn om de bevoegdheden van Europa terug te bekijken. Hij ziet hierbij de volgende gebieden voor Europa: Internationale handel, Migratie, Belastingvlucht, Klimaatverandering, Georganiseerde criminaliteit en terrorisme. De Nederlanders vinden dat er terreinen zijn waar de EU zich op basis van het subsidiariteitsbeginsel terughoudender zou moeten opstellen, zoals strafrechtprocesrecht, directe belastingen en sociale zekerheid.
Volgens het subsidiariteitsbeginsel moeten alleen die bevoegdheden naar Europa gaan die niet kunnen uitgevoerd kunnen worden op een lager niveau en dat zijn die bevoegdheden die een grensoverschrijdend effect hebben. Het mag niet de bedoeling zijn om alleen maar macht naar dat niveau te brengen. Zeker geen concentratie van alle macht. Besluitvorming over de grensoverschrijdende problemen worden genomen door het Europees Parlement, de andere wetten worden gemaakt per regio door de regionale parlementen.
Europa moet zich bezighouden met die bevoegdheden die grensoverschrijdend zijn en niet op alle gebieden willen ingrijpen die eigenlijk door de regio’s kunnen en moeten gebeuren.
“Het Europa dat ons voor ogen staat, zal geen verbond van natiestaten zijn, en meer dan slechts een gemeenschappelijke economische ruimte. Europapolitiek betekent het ondersteunen en bevorderen van de regionale politiek, met uiteindelijk een grondwet van Europa als een netwerk van vrije regio’s, en dat betekent: de overwinning van de ongelijke balans tussen grote en machtige naties enerzijds en kleine en politiek machteloze landen anderzijds.”
WALTER HALLSTEIN, 1964 IN ROME. Walter Hallstein was een Duitse academicus, diplomaat en politicus. Hallstein was voorzitter van de eerste Commissie van de Europese Economische Gemeenschap en wordt gezien als een van de belangrijkste personen in het proces van Europese integratie.
Wie heeft de leiding in handen in de Europese Federatie?
Voor elk van deze beleidsdomeinen komt er een Europees Minister, die voorlopig (tot er een Europese Federatie is gecreëerd) nog moet samenwerken met de desbetreffende ministers van de deelnemende landen.
Dit houdt in dat de Europese Commissie wordt afgeschaft in zijn huidige vorm en vervangen wordt door een beperkt aantal ministers met een eigen administratie, één voor elk grensoverschrijdend bevoegdheidsdomein en een Minister-President.
Ook de Europese Raad (regeringsleiders) moet worden afgeschaft, omdat het daar gaat om de wet van de sterkste, de grootste, de wet van de jungle. Ze onderhandelen dagen en als het moet nachten, waarbij de grote landen en de sterke figuren het steeds winnen van de anderen. Dit is geen democratie en daarenboven wordt de Europese Raad niet gecontroleerd door het parlement.
De fracties zijn oude partijpolitiek in een nieuw parlement. Het is weer een tendens naar particratie, macht verwerven door groepen te vormen waarbij de groep snel belangrijker wordt dan de individuen. Omdat ze de democratie niet verbeteren maar eerder afbreken en dat ze daarenboven nog eens een extra kost veroorzaken moeten ze afgeschaft worden. Fracties dienen enkel om machtsblokken te creëren en dat is dus verder afglijden naar dystopia.