Politici hebben de neiging om zoveel mogelijk aan de burgers te geven. Dat kan zijn door kortingen te geven op belastingen (aftrek-mogelijkheden), subsidies te verlenen, door het verhogen van tussenkomst in de kosten van de burger (ziekte, enz). Dikwijls is dit terecht, maar soms is het gewoon een cadeau.
Op het einde van de rit is de staatskas leeg en moet er nieuw geld gezocht worden door nieuwe belastingen uit te vinden (de creativiteit van politici is ongelooflijk).
Of er moet sterk bezuinigd worden op de lopende uitgaven. Dat gebeurt dan door het uitkleden van onderwijs, gezondheidszorg, pensioenen, cultuur of infrastructuur. En meestal eindigt het met het privatiseren van collectieve voorzieningen.
“Welvaart kan niet worden hersteld door overvallen op de publieke Schatkist.”
Herbert Hoover, Amerikaans 31ste president
Verantwoordelijkheid over de centen
Het graaien uit de grote pot moet stoppen. Het lijkt alsof niemand iets van boekhouding afweet, want alles wat we uit die gemeenschappelijke kas graaien (recht op hebben noemen velen dat) vergeten we dat we die kas zelf moeten vullen met belastingsgeld in 1001 vormen. Ook politici zijn in hetzelfde bedje ziek. Bij besprekingen over de begroting verdedigt iedere minister zijn departement met de bedoeling zoveel mogelijk uit de kas te halen. Waarom mag een regering wat een burger niet mag? Mocht ons land een vennootschap zijn, dan was ons land al heel lang geleden failliet verklaard en waren alle goederen reeds lang door een deurwaarder opgeschreven en uiteindelijk meegenomen voor verkoop om de schulden terug te betalen. En meestal is dit jammer genoeg onvoldoende om de schulden te betalen.
Dames en Heren politici, neem a.u.b uw verantwoordelijkheid. U beheert tenslotte ons belastinggeld. En ook de toekomstige generaties hebben recht op een goed leven. Stop met het vernietigen van onze spaarpot. Verminder de kosten van de staat zodat de belastingen en andere inkomsten naar beneden kunnen en onze schuld kan verminderen. Dit zijn we verplicht aan onze kinderen.
Stop het graaien in de grote pot, die er al lang niet meer is. Stop de verspilling door politici. Maak iedere minister verantwoordelijk voor zijn eigen inkomsten. Wil hij meer uitgeven dan er in zijn portefeuille zit, dan zal hij de belastingen moeten verhogen. Ik pleit er dan ook voor om dit op de belastingaanslag te vermelden. Vermeld elk ministerie met hun belasting. Zolang men geld haalt uit een grote ondefinieerbare pot (de begroting genoemd), zal men niet de discipline opbrengen (dat is wat gewone mensen overkomt als ze weer een nieuw krediet afsluiten dat ze eigenlijk niet kunnen terugbetalen) om niet meer uit te geven dan wat men heeft. En dan zijn ze verwonderd dat Europa deze verantwoordelijkheid naar haar toetrekt. Dit had niet nodig geweest, hadden politici in de voorbije 40 jaar hun verantwoordelijkheid genomen. En dit is geen neoliberaal standpunt, maar gewoon volkswijsheid: geef niet meer uit dan je hebt. Directe verantwoordelijkheid is het einde van de graai-cultuur.
De EU eist budgetten in evenwicht
Dit betekent dat een regering een investering voor 100 % moet inbrengen in de begroting van dat ene jaar. Dat is natuurlijk onzin, want de voordelen van investeringen spreiden zich over verschillende jaren. Investeringen in bijvoorbeeld haveninfrastructuur of wegeninfrastructuur is een lange termijn investering, waarvan de voordelen ook nog op lange termijn zichtbaar zijn. Ook schoolgebouwen of sociale woningen zijn investeringen voor de toekomst. En het is ook niet houdbaar: zie naar onze afbrokkelende infrastructuur.
Niet meer uitgeven dan men heeft is een normale eis. Dat de EU budgetten, inclusief investeringen, in evenwicht eist vind ik niet normaal. Met investeringen bouwen we aan de toekomst. Kosten die jaarlijks terugkomen daarentegen moeten wel in evenwicht zijn. Er mag dus geen structureel tekort zijn.
De EU mag dus heel streng zijn voor structurele tekorten, maar mag investeringen niet in de weg staan. Wel moet ze van een regering een maatschappelijke verantwoording eisen voor voorgestelde investeringen en een afbetalingsplan.