België met een Zwitserse toets

Als we naar een nieuwe structuur voor ons land willen, één die beter beantwoord aan de verwachtingen van de bevolking, dan zullen we moeten zoeken naar eenvoud en duidelijkheid. Politici moeten minder zichtbaar aanwezig zijn in de media (teveel ministers en staatssecretarissen). Er moet vooral minder gepolariseerd worden door de partijen. We kunnen zeker ideeën […]

De Welvaartsstaat afbouwen?

“De welvaartsstaat moet niet afgebouwd, maar versterkt worden. Een van de echt sterke punten van Europa, is het sociale model, de welvaartsstaat. Zonder die welvaartsstaat zou het Europa nog veel slechter vergaan zijn tijdens de eurocrisis. De ironie is dat een aantal politici en regeringsleiders die welvaartsstaat net verantwoordelijk stellen voor de crisis. Nochtans bleven […]

Onze natuur beschermen voor onze kinderen en kleinkinderen

Ethisch gedrag houdt rekening met de natuur bij keuzes. We kunnen alleen maar vaststellen dat we hiermee onvoldoende hebben rekening gehouden. Het klimaat verkeert in een crisis die steeds erger wordt. Doordat de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen blijft toenemen, warmt de aarde op. De poolkappen smelten, klimaatrampen slaan vaker en harder toe, en volledige ecosystemen raken […]

4.4 Epiloog – Het Zwitsers systeem in de toekomst

Zwitserland wordt blootgesteld aan de dynamiek van Europeanisering en globalisering, die conflicten in het binnenland uitlokken. Het land is verdeeld over de kwestie van de Europese integratie. De toenemende polarisatie tussen rechts en links maakt het delen van macht moeilijker. Zwitserse democratie is geen exportmodel. Haar ervaring kan echter als voorbeeld dienen voor andere landen […]

4.3 Consensus Democratie vergeleken

Het Zwitserse systeem komt grotendeels overeen met een ideaal type consensus- of macht-delende democratie, in tegenstelling tot de meerderheidsdemocratie. In multiculturele samenlevingen kan consensusdemocratie een beter instrument zijn om politieke conflicten op te lossen dan een meerderheidsdemocratie. Meerderheids- en consensusdemocratie – een vergelijking Als er een rode draad is in de Zwitserse politieke geschiedenis, is […]

4.2 Directe Democratie vergeleken

Zwitserland is het land met de meeste stemmen, maar niet het enige land dat directe democratie toepast. Op subnationaal niveau laten veel landen voorbeelden zien van het intensieve gebruik van direct democratische middelen. De directe democratie in de Amerikaanse staten vertoont veel overeenkomsten met de Zwitserse praktijk. Directe participatie van het volk kan op veel […]

4.1 Federalisme vergeleken

De belangrijkste functie van het Zwitserse federalisme was het overbruggen van culturele kloven tussen verschillende segmenten van de samenleving en de taalgebieden van het land. Kan federalisme minderheden ook in andere landen beschermen? Vergelijkende studies tonen aan dat structuren, processen en de cultuur van het federalisme sterk verschillen. Niet alle landen passen federalisme toe met […]

4. Vergelijkend perspectief

 ° Federalisme in Zwitserland garandeert “eenheid in verscheidenheid” en is een waarborg voor culturele minderheden. Andere landen hebben verschillende betekenissen van federalisme. Er is een verscheidenheid aan “federalismen”. ° Directe democratie wordt niet alleen in Zwitserland gebruikt, maar ook in veel andere landen. Zwitserse burgers zijn echter de enigen die recht hebben op directe deelname […]

3.6 Problemen en vooruitzichten voor de Consensus Democratie

Consensusdemocratie kan geen gelijke kansen op politieke invloed garanderen voor alle belangengroepen. De kans op invloed bij politieke onderhandelingen is ongelijk omdat ze afhankelijk zijn van middelen. De invloed van veel machtige belangengroepen heeft geen democratische legitimatie. Consensusdemocratie is voorstander van de status-quo; daarom moet de Zwitserse politiek zich tevreden stellen met incrementele innovatiestappen. De […]

3.5 Gunstige en ongunstige voorwaarden voor Consensus Democratie

Consensusdemocratie is meer dan een politieke stijl. De instellingen zijn anders dan die van de meerderheidsdemocratie, zoals blijkt uit een vergelijking tussen Zwitserland en Groot-Brittannië. Consensusdemocratie is veeleisend. De mogelijkheid om consensus te bereiken kan moeilijk zijn. Het hangt onder meer af van de economische situatie en de kwestie die op het spel staat. Daarom […]

3.4 De beleidscyclus

Het wetgevingsproces kan worden weergegeven als een continu proces van probleemoplossing of beleidscyclus. Het begint met de eerste ideeën en voorstellen voor een nieuwe wet of een grondwetswijziging. In het parlement moet elk project een meerderheid van beide kamers vinden. De parlementariërs en de regering weten echter dat elk besluit door een referendum kan worden […]

3.3 Het politiek besluitvormingsproces

Federalisme, machtsdeling en directe democratie laten een veelheid aan actoren deelnemen aan het politieke proces. In tegenstelling tot de parlementaire democratie, die de meeste macht concentreert in de meerderheid van het parlement en zijn uitvoerende macht, vinden we vier verschillende arena’s waar de besluitvorming plaatsvindt, waarin één bepaalde actor een leidende rol speelt: dit zijn […]

3.2 Consensus zoeken in het parlement

Risico-aversie tegen succesvolle referenda leidde tot permanente samenwerking van politieke partijen in regering en parlement. De vier regeringspartijen – de Zwitserse Volkspartij, Radicalen, Christen-democraten en Sociaal-democraten, die ongeveer 80% van het electoraat vertegenwoordigen – proberen compromissen te vinden in al hun beslissingen. Een compromis kan echter mislukken. Het kan zelfs een regeringspartij zijn die, kiezend […]

3.1 De Federale Raad

De Zwitserse uitvoerende macht is een orgaan van zeven leden gekozen door het parlement. Volgens de grondwet moet ervoor worden gezorgd dat de verschillende geografische en taalgebieden van het land op passende wijze worden vertegenwoordigd. Nog belangrijker zijn politieke criteria: de sterkste politieke partijen zijn in de Federale Raad vertegenwoordigd in verhouding tot hun electorale […]